Nelumbo nucifera, ook bekend als Indische lotus, heilige lotus, boon van India, Egyptische boon of gewoon lotus, is een van de twee bestaande soorten waterplanten in de familie Nelumbonaceae. Het wordt in de volksmond vaak een waterlelie genoemd. Onder gunstige omstandigheden kunnen de zaden van deze waterplanten vele jaren levensvatbaar blijven, waarbij de oudste geregistreerde kieming van lotus afkomstig is van zaden van 1300 jaar oud die zijn gewonnen uit een droge bodem in het noordoosten van China.

Het heeft een zeer brede inheemse verspreiding, variërend van centraal en noordelijk India (op een hoogte tot 1.400 m of 4600 ft in de zuidelijke Himalaya), door het noorden van Indochina en Oost-Azië (noord naar de Amoer-regio; de Russische bevolking is soms verwezen tot "Nelumbo komarovii"), met geïsoleerde locaties aan de Kaspische Zee. Tegenwoordig komt de soort ook voor in Zuid-India, Sri Lanka, vrijwel geheel Zuidoost-Azië, Nieuw-Guinea en Noord- en Oost-Australië, maar dit is waarschijnlijk het gevolg van menselijke translocaties. Het heeft een zeer lange geschiedenis (c. 3000 jaar) van het worden gekweekt vanwege zijn eetbare zaden, en het wordt vaak gekweekt in watertuinen. Het is de nationale bloem van India en Vietnam.

De lotus wordt vaak verward met de waterlelies (Nymphaea, in het bijzonder Nymphaea caerulea "blauwe lotus"). In feite verwijzen verschillende oudere systemen, zoals het Bentham & Hooker-systeem (dat veel wordt gebruikt in het Indiase subcontinent) naar de lotus met het oude synoniem van Nymphaea nelumbo. Dit is echter taxonomisch onjuist. Nymphaea en Nelumbo behoren niet tot dezelfde familie, maar zijn lid van verschillende ordes (respectievelijk Nymphaeales en Proteales).

Hoewel alle moderne plantentaxonomiesystemen het erover eens zijn dat deze soort tot het geslacht Nelumbo behoort, zijn de systemen het niet eens over welke familie Nelumbo moet worden geplaatst, of of het geslacht in zijn eigen unieke familie en orde moet behoren. Volgens het APG IV-systeem horen N. nucifera, N. lutea en hun uitgestorven familieleden in Proteales bij de protea-bloemen vanwege genetische vergelijkingen. Oudere systemen, zoals het Cronquist-systeem, plaatsen N. nucifera en zijn verwanten in de volgorde Nymphaeles op basis van anatomische overeenkomsten.

De wortels van lotus worden geplant in de bodem van de vijver of rivierbodem, terwijl de bladeren op het wateroppervlak drijven of daar ruim boven gehouden worden. De bloemen zijn meestal te vinden op dikke stelen die enkele centimeters boven de bladeren uitsteken. De plant groeit normaal gesproken tot een hoogte van ongeveer 150 cm en een horizontale spreiding van maximaal 3 meter, maar sommige niet-geverifieerde rapporten plaatsen de hoogte op meer dan 5 meter. De bladeren kunnen wel 60 cm in diameter zijn, terwijl de opzichtige bloemen wel 20 cm in diameter kunnen zijn.

Onderzoekers melden dat de lotus het opmerkelijke vermogen heeft om de temperatuur van zijn bloemen tot een smal bereik te reguleren, net zoals mensen en andere warmbloedige dieren dat doen. [6] Roger S. Seymour en Paul Schultze-Motel, fysiologen aan de Universiteit van Adelaide in Australië, ontdekten dat lotusbloemen die bloeiden in de Botanische Tuinen van Adelaide een temperatuur van 30–35 ° C behielden, zelfs als de lucht temperatuur gedaald tot 10 ° C (50 ° F). Ze vermoeden dat de bloemen dit doen om koudbloedige insectenbestuivers aan te trekken. Studies gepubliceerd in de tijdschriften Nature and Philosophical Transactions: Biological Sciences waren in 1996 en 1998 belangrijke bijdragen op het gebied van thermoregulatie, warmteproductie, in planten. Twee andere soorten waarvan bekend is dat ze hun temperatuur kunnen regelen, zijn Symplocarpus foetidus en Philodendron selloum.

Een individuele lotus kan meer dan duizend jaar leven en heeft het zeldzame vermogen om na stasis weer tot activiteit te komen. In 1994 werd een zaadje van een heilige lotus, gedateerd op ongeveer 1.300 jaar oud ± 270 jaar, met succes ontkiemd.

De traditionele Heilige Lotus is slechts in de verte verwant aan Nymphaea caerulea, maar bezit vergelijkbare chemie. Zowel Nymphaea caerulea als Nelumbo nucifera bevatten de alkaloïden nuciferine en aporphine.

Het genoom van de heilige lotus werd in mei 2013 gesequenced.

Op deze pagina kunt u gratis PNG-afbeeldingen downloaden: Lotusbloem PNG-afbeeldingen gratis downloaden